W ostatnim czasie na świecie obserwuje się stale rosnące zainteresowanie problematyką węzła wartowniczego (sentinel lymph node, SLN). Zgodnie z definicją węzłem wartowniczym jest pierwszy drenujący węzeł limfatyczny danego regionu anatomicznego. Gdy dany region anatomiczny posiada dwie lub więcej dróg odpływu, to dla każdej z nich istnieje osobny węzeł wartowniczy. Badanie histopatologiczne węzła wartowniczego w zależności od uzyskanego wyniku może wskazywać na brak lub obecność przerzutów w wyżej położonych węzłach chłonnych, tzw. niewartowniczych. Równoczesne zastosowanie metod histochemicznych zwiększa czułość metody. Mapowanie węzłów chłonnych oraz biopsja węzła wartowniczego należą do najbardziej obiecujących procedur wykonywanych w diagnostyce i leczeniu onkologicznym ostatnich lat. Stan węzłów chłonnych jest ważnym czynnikiem rokowniczym. Informacje, jakich dostarcza SLN, mogą być użyte do indywidualizacji leczenia, co może zdecydowanie przyczynić się do zmniejszenia liczby ewentualnych powikłań, zarówno śród-, jak i pooperacyjnych, związanych z rozległością zabiegu. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat zastosowania węzła wartowniczego w diagnostyce i leczeniu raków sromu oraz szyjki i trzonu macicy.